روغنهای مناسب برای روغن دهی چرم
روغن دهی:
روغن دهی عبارتست از فرآیند پوشش دادن سطوح مختلف الیاف و مواد الیاف گونه چرم با لایه نازکی از روغن. فرآیند روغن دهی فرآیند بسیار مهمی در ساخت چرم میباشد. چرم تا زمانی که روغن دهی نشده باشد به محض خشک شدن سفت و سخت می شود. الیاف آن نمیتوانند روی هم سر بخورند و لذا در مقابل نیروی کشش، در مقابل چرخ خیاطی و در مقابل سایش و اصطکاک استحکام نخواهد داشت. تمامی موارد فوق با روغن دهی اصلاح می شود. علاوه بر آن خواص فیزیکی دیگری از جمله استحکام رخ، مقاومت چرم در برابر مواد شیمیایی و ضدآب شدن چرم نیز با روغن دهی ظهور و بروز می کند. در این فرآیند از امولسیون چربی استفاده می شود.
امروزه اغلب مواد روغنی که در صنعت چرم به کار می رود به صورت سولفاته یا سولفیته است.
در فرآیندهای روغن دهی مقدار روغن مصرفی به نوع چرم و ضخامت آن بستگی دارد. مقدار روغن مصرفی در چرم های سبک بیش از مقدار روغن مصرفی در چرم های سنگین است. در مرحله روغن دهی گردش دهی، گردش درام به نفوذ روغن کمک می کند.
روغن های مناسب برای روغن دهی چرم :
۱ روغن کرچک
۲ روغن بادام زمینی
۳ روغن بزرک (کتان)
۴ روغن شلغم: یک روغن عالی برای روغن دهی چرم است
۵ روغن زیتون
۶ روغن نارگیل
۷ روغن ماهی
۸ روغن اسپرم: از والهای قطبی بدست می آید
۹ چربی حیوانی
۱۰ سایر روغن ها وچربی ها: روغن آفتابگردان، سویا، خشخاش و …
تکمیل چرم:
اصطلاح تکمیل چرم از نظر دباغان به عمل آوری چرم با مواد مختلف فینیشینگ، لاکها، واکسهای مناسب جهت ایجاد خواص دلخواه در آن و تبدیل چرم نیمه ساخته (کراست) به یک ماده تجاری خوب و مناسب اطلاق می گردد.
هدف از تکمیل چرم:
اصولا چرم خیلی به ندرت بدون فینیشنگ و صرفا بعد از دباغی، رنگرزی، روغن دهی مصرف میشود. برای اصلاح کراست، از نظر کیفیت رخ و ایجاد خواص دلخواه در سطح آن بایستی از فینیشنگ استفاده کرد.
براق بودن، مات بودن، داشتن رنگ روشن یا تیره، همه از طریق فینیشنگ حاصل می شود. بسته به نوع مصرف چرم می توان با استفاده از فینیشنگ خواص ظاهر چرم را به نحو دلخواهی اصلاح نمود. هدف دیگر فینیشنگ حذف ایرادات رخ چرم می باشد. فینیشنگ نه تنها رخ چرم را یکنواخت می کند بلکه لکه ها و ایرادات موجود در رخ چرم را نیز می پوشاند. ففینیشنگ باعث می شود تا ضریب مقاومت تغییر رنگ چرم در برابر نور افزایش یافته و گرینهای ریز در رخ چرم ظاهر شود.
طبقه بندی انواع فینیشنگ:
مواد شیمیایی مورد مصرف در فینیشنگ براساس رفتار آنها در آب به دوسته تقسیم می شوند:
۱ مواد محلول در آب
۲ مواد نامحلول درآب
مواد فینیشنگ بر سطح چرم اسپری می شوند؛ حلال آن به تدریج از سطح چرم تبخیر می شود و فیلم نازکی بر جای می ماند. در طول فرآیند تبخیر، غلظت مخلوط فینیشنگ در سطح چرم افزایش می یابد و به این ترتیب مواد موجود در آن، در سطح چرم یک شبکه سه بعدی ایجاد می کند. در این شبکه سه بعدی، ذرات پیگمنت، رنگ، مواد نرم کننده و … با هم پیوند ایجاد می کنند بنابراین در یک مخلوط فینیشنگ، مهمترین مواد آن، مواد تشکیل دهنده فیلم هستند.
خصوصیات فیلم :
فیلم ایده آل برای فینیشنگ بایستی دارای خصوصیات زیر باشد:
۱ داشتن حالت انعطاف پذیری و قابلیت کشش
۲ چسبندگی
۳ قدرت حفظ کنندگی
۴ براقیت
۵ ثبات و استحکام در برابر سایش
۶ داشتن خواص ضدآب و تراوائی
۷ ضخامت
۸ مقاومت در برابر اسید، باز و مواد شیمیایی
مواد تشکیل دهنده فیلم:
اکثر موادی که در فینیشنگ چرم به کار می روند قابلیت های فوق را ندارند. بعضی از آنها براقیت خوب اما چسبندگی ضعیف دارند. بعضی دارای براقیت و چسبندگی خوب هستند اما توانایی حفظ پلاستیزایزرها را ندارند.
از این رو برای رسیدن به نتیجه دلخواه باید دو یا چند نوع از این مواد انتخاب شوند و با هم برای این منظور مصرف شوند و یا مواد مناسب دیگری به عنوان مواد کمکی به آنها اضافه شود.
کازئین، شلاکو انواع رزین های آکریلیک و متاکریلیک، رزین های وینیلی، پلی اورتان و نیتروسلولز از مهمترین مواد تشکیل دهنده فیلم هستند.
مواد کمکی چرمسازی:
امروزه برای افزایش کیفیت چرم، از سوکینگ تا پایان فینیش، از انواع مختلف مواد شیمیایی کمکی استفاده می شود.
اضافه بر این بسیاری از مواد شیمیایی چرم سازی قدیمی، امروزه با مواد شیمیایی جدید و سنتیک که از کیفیت بالایی برخوردارند؛ جایگزین شده اند. امروزه تمیز دادن اختلاف بین ماده اصلی چرم سازی و ماده کمکی چرم سازی مشکل است.